Christelijke scholen zijn niet meer van deze tijd.
Carel Verhoef − 25/03/16, 06:00
© anp. Leerlingen van basisschool De Fontein in Den Haag genieten van hun paasontbijt op school.
OPINIE De samenleving is de laatste halve eeuw sterk veranderd en christelijk onderwijs past er niet meer in, stelt Carel Verhoef.
Religieuze en openbare scholen moeten samengaan.
Het is redelijk om bepaalde 'christelijke privileges' tegen het licht te houden en deze te wijzigen of af te schaffen
In Trouw van 15 maart staat een interview met ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers. Daarin geeft hij terecht aan dat de manier waarop een samenleving met minderheden omgaat een lakmoesproef is voor beschaving. Volgens Segers wordt hieraan in liberale kring getornd. "Religieuze mensen moeten een beetje normaal doen met hun eigen scholen en kosjere slacht", aldus Segers. Er zou zelfs sprake zijn van 'paybacktime'; er zou een rekening worden vereffend.
Segers ziet over het hoofd dat het niet gaat om 'een beetje normaal doen' of om paybacktime, maar om zeer principiële zaken. Kritiek op ritueel slachten komt voort uit zorgen over dierenleed. Het gelijkheidsbeginsel (artikel 1 van onze Grondwet) is in het geding bij het niet toelaten van vrouwen tot kerkelijke functies en het ontslaan of niet benoemen van homodocenten door christelijke scholen.
Onze samenleving is de laatste halve eeuw sterk veranderd. Het is redelijk om bepaalde 'christelijke privileges', zoals Segers ze noemt, tegen het licht te houden en, wanneer de maatschappelijke noodzaak zich aandient, deze voorrechten te wijzigen of af te schaffen.
Segers ziet over het hoofd dat het niet gaat om 'een beetje normaal doen' of om paybacktime, maar om zeer principiële zaken. Kritiek op ritueel slachten komt voort uit zorgen over dierenleed. Het gelijkheidsbeginsel (artikel 1 van onze Grondwet) is in het geding bij het niet toelaten van vrouwen tot kerkelijke functies en het ontslaan of niet benoemen van homodocenten door christelijke scholen.
Onze samenleving is de laatste halve eeuw sterk veranderd. Het is redelijk om bepaalde 'christelijke privileges', zoals Segers ze noemt, tegen het licht te houden en, wanneer de maatschappelijke noodzaak zich aandient, deze voorrechten te wijzigen of af te schaffen.
Hoe 'deugdelijk' is ons onderwijs wanneer op confessionele bijzondere scholen het creationisme boven de evolutieleer wordt gesteld?
Creationisme
Op het gebied van het onderwijs kan men zich afvragen of de vrijheid van onderwijs (artikel 23 van de grondwet) nog is afgestemd op onze ontzuilde, ontkerkelijkte, geseculariseerde en gesegmenteerde samenleving. Het huidige onderwijsbestel stimuleert de integratie van met name allochtone jongeren niet, het bevordert juist de segregatie. Al in 2007 noemde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid de segregatie de 'achilleshiel van het onderwijs'. En eind 2015 concludeerde het Sociaal Cultureel Planbureau dat de segregatie zorgwekkend is.
Niet alleen de segregerende werking van artikel 23 moet ter discussie worden gesteld. Artikel 23 spreekt in lid 5 en 6 ook over 'deugdelijk' onderwijs. Hoe 'deugdelijk' is ons onderwijs wanneer op confessionele bijzondere scholen het creationisme of de theorie van Intelligent Design boven de evolutieleer wordt gesteld, of de ouderdom van de aarde op zesduizend jaar wordt berekend?
Scholen behoren tot de publieke ruimte. Krachtens de scheiding van kerk en staat behoort daar geen leerstellig godsdienstonderwijs gegeven te worden. Een door de staat gesubsidieerde school is geen veredelde zondagsschool, koran school, instituut voor transcendente meditatie of instelling voor bijbel studie. Leerstellig godsdienstonderwijs hoort thuis in het gezin, de kerk, de synagoge, de moskee en de tempel.
Ook het christelijk onderwijs is sterk veranderd. Veel christelijke scholen zijn zo 'verwaterd' dat er vrijwel geen verschil meer is met openbaar onderwijs.
Samenvoegen
Onze samenleving vraagt nu om een onderwijsbestel dat de sociale cohesie en integratie bevordert en de kloof tussen kansarme en kansrijke leerlingen verkleint. Dat vereist een structurele verandering. Ik pleit voor het samenvoegen van openbaar en confessioneel bijzonder onderwijs tot gemengde scholen. Daar krijgen jongeren van elke culturele, etnische, sociale en religieuze achtergrond dan gezamenlijk hun opleiding en vorming. Daar wordt hen respect, tolerantie en wederzijds begrip bijgebracht.
We hebben een onderwijsbestel nodig dat boven alle verschillen uitstijgt en zoekt naar wat ons allen bindt. Waar niet het beperkte groepsbelang van een geloofsgemeenschap prevaleert, maar het belang van de samenleving. Samenleven en integratie beginnen bij gezamenlijk onderwijs. De maatschappelijke noodzaak dwingt ons het 'christelijk privilege' van de vrijheid van onderwijs in te perken. Niet bij wijze van 'payback' of om 'een beetje normaal te doen', maar omdat onze samenleving dat eist.
Carel Verhoef is auteur van 'Inperking vrijheid van onderwijs. De maatschappelijke noodzaak tot herziening van artikel 23 van de grondwet'.
Op het gebied van het onderwijs kan men zich afvragen of de vrijheid van onderwijs (artikel 23 van de grondwet) nog is afgestemd op onze ontzuilde, ontkerkelijkte, geseculariseerde en gesegmenteerde samenleving. Het huidige onderwijsbestel stimuleert de integratie van met name allochtone jongeren niet, het bevordert juist de segregatie. Al in 2007 noemde de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid de segregatie de 'achilleshiel van het onderwijs'. En eind 2015 concludeerde het Sociaal Cultureel Planbureau dat de segregatie zorgwekkend is.
Niet alleen de segregerende werking van artikel 23 moet ter discussie worden gesteld. Artikel 23 spreekt in lid 5 en 6 ook over 'deugdelijk' onderwijs. Hoe 'deugdelijk' is ons onderwijs wanneer op confessionele bijzondere scholen het creationisme of de theorie van Intelligent Design boven de evolutieleer wordt gesteld, of de ouderdom van de aarde op zesduizend jaar wordt berekend?
Scholen behoren tot de publieke ruimte. Krachtens de scheiding van kerk en staat behoort daar geen leerstellig godsdienstonderwijs gegeven te worden. Een door de staat gesubsidieerde school is geen veredelde zondagsschool, koran school, instituut voor transcendente meditatie of instelling voor bijbel studie. Leerstellig godsdienstonderwijs hoort thuis in het gezin, de kerk, de synagoge, de moskee en de tempel.
Ook het christelijk onderwijs is sterk veranderd. Veel christelijke scholen zijn zo 'verwaterd' dat er vrijwel geen verschil meer is met openbaar onderwijs.
Samenvoegen
Onze samenleving vraagt nu om een onderwijsbestel dat de sociale cohesie en integratie bevordert en de kloof tussen kansarme en kansrijke leerlingen verkleint. Dat vereist een structurele verandering. Ik pleit voor het samenvoegen van openbaar en confessioneel bijzonder onderwijs tot gemengde scholen. Daar krijgen jongeren van elke culturele, etnische, sociale en religieuze achtergrond dan gezamenlijk hun opleiding en vorming. Daar wordt hen respect, tolerantie en wederzijds begrip bijgebracht.
We hebben een onderwijsbestel nodig dat boven alle verschillen uitstijgt en zoekt naar wat ons allen bindt. Waar niet het beperkte groepsbelang van een geloofsgemeenschap prevaleert, maar het belang van de samenleving. Samenleven en integratie beginnen bij gezamenlijk onderwijs. De maatschappelijke noodzaak dwingt ons het 'christelijk privilege' van de vrijheid van onderwijs in te perken. Niet bij wijze van 'payback' of om 'een beetje normaal te doen', maar omdat onze samenleving dat eist.
Carel Verhoef is auteur van 'Inperking vrijheid van onderwijs. De maatschappelijke noodzaak tot herziening van artikel 23 van de grondwet'.
